Ấn phẩm "Chủ nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam thực chất và huyền thoạt" do tác giả Nguyễn Văn Trung biên soạn, được nhà xuất bản Nam Sơn ấn hành năm 1963. Ấn bản đang lưu giữ tại Quán Sách Mùa Thu là bản in lần thứ nhất. Sách có tinh trạng đẹp hoàn hảo. Với hơn 50 năm sách vẫn giữ được màu đỏ gốc của bìa, ruột sách rất đẹp, chữ in rõ, lõi sách chắc chắn.
“Về chế độ thực dân Pháp ở Việt Nam, hiện nay chúng ta chưa có những cố gắng biên khảo đầy đủ chính xác. Những vấn đề lớn cần được khảo sát và đi sâu như: chính sách cai trị của người Pháp, tình trạng kinh tế, thương nghiệp, y tế, giáo dục…lịch sử các phong trào cách mạng Việt Nam, chính sách văn hóa của người Pháp.
Riêng về văn hóa, có thể chú trọng vào 3 nhiệm vụ chính: xét lại và phê phán những thành quả hoạt động của trường Viễn Đông bác cổ; tìm kiếm những chủ đích chính trị trong những sách vở biên khảo rất ít giá trị nghiên cứu khoa học, nhưng rất nhiều dụng ý chính trị của một số quan lại thực dân kiêm học giả và sau cùng, giới thiệu phân tích cái mà người Pháp gọi là “văn chương thuộc địa” ở Đông Dương.
Tập biên khảo này nhằm góp một phần thực hiện nhiệm vụ thứ hai đề ra ở trên. Vì chỉ muốn tìm hiểu những huyền thoại, nên trọng tâm những suy tưởng của tác giả chủ yêu hướng về phân tích huyền thoại hơn là trình bày tổng quát và đầy đủ lịch sử những tư tưởng đường lối chính trị của Pháp hay của các phong trào cách mệnh Việt Nam.”
