Ấn phẩm “Phương pháp xem mạch theo Đông phương” của tác giả Nguyễn Văn Minh được nhà xuất bản Khai Trí ấn hành năm 1965. Ấn bản đang được lưu giữ ở Quán sách Mùa Thu có tình trạng rất tốt, bìa gốc, lõi sách rất đẹp.
Nói về Mạch, ta hãy định nghĩa chữ Mạch trước.
Tại sao vậy?
Xin thưa rằng: Vì mạch đó: nó là mạch máy đang chạy trong người, mà tinh thần của mạch thì động hội ở Nhân nghinh và Khí khẩu, cũng như ở hay tay sau bộ, từ ngoài vào là Thôn, Quan, Xích.
Trong sách Mạch đã nói rằng. mạch là huyết mạch, là nguồn sống của con người, phát nguyên từ tâm can tỳ phế thận bởi vì hơi thở ra là Tim và phổi; lúc hút vào là bởi thận và và gan, cái đó là gốc, nhưng nói về cốt yếu lại phải nhờ ở nơi khí hoá, cũng như là tỳ, và vị ở giữa khoảng trung gian tiếp tế khí trời và nơi ngũ cốc, biến hoá thần kỳ mới phát sinh ra khí huyết mạch lạc mà chu lưu thân thể để nuôi sống người ta và khỏe mạnh.
Cho nên, Mạch trong chữ Hán viết bằng chữ Huyết nửa bên chữ Phải. Theo như sách Thuyết văn giải tự nghĩa rằng là khi huyết chu lưu Kinh lạc trong vinh ngoài vệ, phân phối khắp thân thể, phần cốt yếu chủ lực bởi ở Thái Âm Kinh, tức là bộ Vị, ở thốn khẩu nói riêng, Nhân nghinh và Khí khẩu nói chung.
(Trích chương I)
