Ấn phẩm "Cao Thần chu thần thi tập" của tác giả Cao Bá Quát, sách do dịch giả Sa Minh Tạ Thúc Khải phiên dịch, sách được nhà xuất bản Trung Tâm Học Liệu ấn hành năm 1971. Ấn bản đang được lưu giữ tại quán sách Mùa Thu có tình trạng gáy không đẹp lắm, sách còn đủ bìa, ruột đầy đủ trang. Sách dày
Cao Bá Quát hiệu là Chu thần, quán làng Phú Thị, huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh, con ông Cao Hữu Chiêu, làm nghề dạy học, rất hay chữ. Họ Cao ở Phú thị vẫn có tiếng là đông khoa bảng , văn học. Triều Hậu Lê đã có ông Cao Bá Hiền là, đến Binh bộ Thượng thư kiêm Tham tụng trong phủ chúa Trịnh.
Ông sinh đôi với một người anh tên Bá Đạt. Cả hai điều thông minh đĩnh ngộ, nhưng ông vẫn xuất sắc hơn ông Đạt nhiều. Từ thuở bé, mới lên 5 tuổi, ông đã thuộc hết sách " Tam tự kinh". 14 tuổi, làm đủ mọi thể văn. Kì thi hương khoa năm Tân Mão, niên hiệu Minh mạng thứ 12 ông chiếm giải á nguyên. Truyền lại rằng vua Tự Đức nghe đồn hai ông Bá Đạt và Bá Quát là sinh đôi mà đều học giỏi cả, nên có lần vua cho gọi cả hai vào để xem diện mạo và tại học., nhân đó vua ra câu đối rằng:
" Đồng bào song sinh, nan vi huynh, nan vi đệ "
Ông Đạt ngẫm nghĩ thì Bá Quát đã ứng khẩu liền : " Thiên tải nhất ngộ, hữu thị quân, hữu thị thần ". Vua hết sức khen ngợi, nhất là phục cái thiên tài mẫn thiệp của ông. Vua khen ông có câu rằng: " Văn như Siêu Quát vô Tiền Hán...." nghĩa là " Văn hay như ông Siêu ông Quát, thì không còn có Tiền Hán nữa".
Trong bộ sách này nguyên văn có 602 bài. Tất cả đều bằng Hán văn, nghĩa lý và điền tích phần nhiều rất thâm thúy mà từ trước chưa hề ai giải thích đến. Muốn cho độc giả thêm hứng thú và dễ lãnh hội, nên dịch giả đã dựa theo nguyên tắc về các đề thi, mỗi bài nguyễn chữ Hán, dịch xuất đều có 4 phần:
a. Phiên âm chữ Hán ra tiếng việt;
b. dịch nghĩa ra văn xuôi Việt;
c. dịch nghĩa ra văn vần Việt;
d. Chú thích về những điển tích và những nghĩa lý nghi nan trong 3 phần a,b,c nếu cần. Còn về các thể văn, thì không có phần c như các đề thi, nhưng có 3 phần a,b,d.
Kỳ thực theo như lời dịch giả thì đây là một tác phẩm có giá trị rất cao quý. Trong tác này có biết bao kiệt tác của thánh văn, chứa đầy những ý tưởng tân kỳ, rất sát với thực tế. Bút thể tung hoành như muôn trùng sóng cuộn, từ ngữ kích thích như gió táp mua sa. Nói tóm lại, văn chương của ông kỳ tuyệt, diệu tuyệt, có đủ màu sắc địa dư, lịch sử, chính trị , quân sự, muôn hình vạn trạng, biến hoa vô cùng. Pho sách này chưa đựng nhiều điển tích rất hay về các thánh hiền hào kiệt, chí sĩ nhân dân, thắng cảnh, danh châu,.. Tất cả không khác gì kho báu của tạo hóa để mượn ngòi bút của ông để trình bày tất cả.
Với sứ mạng gìn giữ và phát huy những tác phẩm xưa cũ có nguy cơ bị mai một theo thời gian. Cùng với tâm huyết và sự nổ lực không ngừng nghỉ để mang những tác phẩm thật sự chất lượng về nội dung và lưu truyền những giá trị tốt đẹp của sách xưa đến với bạn đọc. Chúng tôi tin chắc rằng tác phẩm này là một sự trải nghiệm tuyệt vời, và là tác phẩm có giá trị trong tủ sách của bạn.
