Ấn phẩm "Luyến ái quan" của tác giả Nghiêm Xuân Hồng, sách do nhà xuất bản Quan Điểm ấn hành năm 1966. Ấn bản đang lưu giữ tại quán sách Mùa Thu có tình trạng rất đẹp nguyên bìa gáy. Sách được bao bìa cẩn thận. Ruột đẹp, chữ rõ. Sách dày 360 trang, lõi sách chắc chắn.
Luyến ái là một danh từ mênh mang, rộng rãi hơn nhiều. Vì ngoài tình đôi lứa, con người còn bị suy động bởi nhiều thứ tình yêu khác như: tình bè bạn, tình anh em, tình phụ tử, tình mẫu tử, tình yêu đối với giống nòi hoặc tình yêu thiêng liêng đối với Chúa hay Thượng đế...Nhưng cuốn sách này chỉ thu gọn sự tìm hiểu trong phạm vi tình đôi lứa.
Tình đôi lứa không những không có một nền luân lý hoặc tôn giáo nào để cổ súy cho mà hết thảy các hệ thống đó đều rõ rệt hay mặc nhiên nhằm vào mục tiêu chung là ngăn cấm hoặc giới hạn tình đôi lứa.
Tuy nhiên, nếu ta hé mắt nhìn vào những điều thường xảy ra, và suy nghĩ ít nhiều về những mẩu chuyện kim cổ, ta sẽ phải thừa nhận rằng trên cái đà bột phát hồn nhiên của nó, tình đôi lứa quả là một sự kiện lạ lùng, có một sức quyến rũ mãnh liệt. Nó vô cùng tận như trời đất, như vạn vật, như toàn thể vũ trụ. Những câu chuyện xảy ra hằng ngày, thảm kịch hay hài kịch đều thường thấy nguyên do ở tình đôi lứa. Những câu chuyện tình nhiều khi không phải chỉ giới hạn ảnh hưởng trong tương quan riêng biệt của một đôi trai gái, mà còn làm giao động cả đời sống của xã hội cũng như dòng diễn tiến lịch sử!...
Mặc dầu những phiền toái và lo âu của cuộc sống hằng ngày, mặc dầu sự ngăn cấm của lễ giáo, trái tim của nhân loại vẫn dồn dập đập theo nhịp điệu vô tận của tình đôi lứa. Có lẽ cuộc sống càng phiền toái, lo âu bao nhiêu, con người lại càng muốn tìm lối thoát hoặc một sự quên lãng trong những thăng trầm của tình ái.
Tình yêu thường xuất hiện một cách mông lung, mờ ảo, nhưng nếu ta đi xa hơn nữa, ta còn thấy rằng tình đôi lứa có thể có những chuyển hóa tuyệt vời. Có nhiều nhà triết gia cho rằng, tình yêu vốn nằm ở một nơi ngã tư biên địa phân cách thể chất và tâm linh. Nó có thể bắt đầu do tình dục, nhưng dần dần siêu thăng tới một cực độ mịt mù, gần như bước tới cửa ngõ thần bí của tôn giáo. Có nhà tư tưởng gia đã kết luận một cách hài hước rằng tình đôi lứa quả là thứ hỏa tiễn đẩy con người đi thẳng tới lãnh vực tuyệt đối và thiêng liêng của vũ trụ.
Tình đôi lứa là một sự kiện tình cảm có thể quan sát và tham khảo, nhưng tìm hiểu chỉ để tìm hiểu chứ đâu có thể đặt định cho con người một tác phong yêu đương hay một quy luật cho tình yêu? Vì trái tim con người vốn là một dữ kiện phi lý, nó có những lý do mà lý trí không hiểu nổi.
Trên phương diện diễn tiến của xã hội, mỗi thời đại thường tạo nên những sắc thái sinh hoạt về tâm lý và thể chất riêng biệt. Do đó, mỗi thời đại đôi khi cũng tạo nên một sắc thái trong tình trường và một phong độ yêu đương.
Để dễ dàng cho bạn đọc tìm hiểu, cuốn sách này được chia làm 3 phần:
- Luyến ái qua các triết thiết
- Luyến ái qua các tình sử
- Hiện thực của luyến ái
( Trích thay lời tựa )
