Platon (hay còn được Anh hóa là Plato, 428/427 hay 424/423 - 348/347 TCN) là nhà triết học người Athen trong thời kỳ Cổ điển ở Hy Lạp cổ đại, người sáng lập trường phái tư tưởng Platon, và Học viện, cơ sở giáo dục đại học đầu tiên ở thế giới phương Tây.
Thời gian và nơi sinh của Platon thì không được biết rõ nhưng chắc chắn một điều là ông sinh ra trong một gia đình quý tộc và có ảnh hưởng. Theo nhiều nguồn tài liệu cổ, hầu hết các học giả hiện đại tin rằng ông sinh ra ở Athen hoặc Aegina trong khoảng 429 và 423 TCN. Cha ông là Ariston. Mẹ của Platon là Perictione, gia đình bà ta có quan hệ rộng rãi với những nhà làm luật Athen nổi tiếng và nhà thơ trữ tình Solon.
Tên thật của Platon là được cho là Aristocles Ἀριστοκλῆς, nghĩa là 'danh tiếng tốt nhất'. Theo Diogenes Laërtius, ông được đặt theo tên của ông nội, như một điều bình thường trong xã hội Athen.
Cha của ông đã đóng góp tất cả những gì cần thiết để mang lại cho con trai mình một nền giáo dục tốt, và do đó, Plato hẳn đã được hướng dẫn về ngữ pháp, âm nhạc và thể dục bởi những người thầy ưu tú nhất trong thời đại của ông.
Plato có thể đã đi du lịch ở Ý, Sicily, Ai Cập và Cyrene. Tuyên bố của Plato là ông đã đến thăm Ý và Sicily ở tuổi bốn mươi và chán ghét cuộc sống nhục dục ở đó. Được cho là đã trở lại Athens ở tuổi bốn mươi, Plato thành lập một trong những trường học có tổ chức sớm nhất được biết đến trong nền Văn minh Phương Tây trên một khu đất ở Grove of Hecademus hoặc Academus. Học viện là một khu đất rộng khoảng sáu stadia bên ngoài phạm vi Athens. Một câu chuyện kể rằng tên của Học viện bắt nguồn từ vị anh hùng cổ đại, Academus; vẫn còn một câu chuyện khác là cái tên này đến từ một chủ nhân cũ của mảnh đất, một công dân Athen có tên (cũng) là Academus; trong khi một tài khoản khác cho rằng nó được đặt tên theo một thành viên của đội quân Castor và Pollux, một người Arcadian tên là Echedemus. Học viện hoạt động cho đến khi bị Lucius Cornelius Sulla phá hủy vào năm 84 trước Công nguyên. Nhiều trí thức đã học tập trong Học viện này, người nổi bật nhất là Aristotle.
Trong suốt cuộc đời sau này của mình, Plato bị cuốn vào nền chính trị của thành phố Syracuse. Theo Diogenes Laërtius, Plato ban đầu đến thăm Syracuse khi nó nằm dưới sự cai trị của Dionysius. Trong chuyến đi đầu tiên này, anh rể của Dionysius, Dion of Syracuse, trở thành một trong những đệ tử của Plato, nhưng chính bạo chúa đã quay lưng lại với Plato. Plato gần như phải đối mặt với cái chết, nhưng ông đã sống sót và bị bán làm nô lệ, một triết gia người Cyrenaic, sau đó đã mua sự tự do của Plato với giá 20 minas và đưa ông về nhà. Sau cái chết của Dionysius, theo Bức thư thứ bảy của Plato, Dion yêu cầu Plato trở lại Syracuse để dạy dỗ Dionysius II và hướng dẫn học trò này thành một vị vua triết học. Dionysius II dường như chấp nhận lời dạy của Plato, nhưng ông trở nên nghi ngờ Dion, chú của mình. Dionysius trục xuất Dion và giữ Plato ngược với ý con mình. Cuối cùng thì Plato cũng rời Syracuse.
Theo Seneca, Plato qua đời ở tuổi 81 cùng ngày ông sinh ra. Suda chỉ ra rằng ông sống đến 82 tuổi, trong khi Neanthes tuyên bố rằng 84 tuổi. Nhiều nguồn đã cho biết về cái chết của ông. Một câu chuyện, dựa trên một bản thảo bị cắt xén cho thấy Plato đã chết trên giường của ông, trong khi một cô gái trẻ người Thracia thổi sáo cho ông. Một truyền thuyết khác cho rằng Plato đã chết trong một bữa tiệc cưới.
- Các tác phẩm:
- Apology
- Crito
- Euthyphron
- Laches
- Ion
- Protagoras
- Charmides
- Lysis
- Republic (Cộng hòa)
- Gorgias
- Meno
- Euthydemus
- Hippias
- Cratylus
- Menexenus
- Symposium
- Phaedo
- Phaedrus
- Theaetetus
- Parmenides
- Sophistes (Những biện giả)
- Politicus (Chính trị gia)
- Philebus
- Timaeus
- Critias
- Laws (Luật pháp)
- Epinomis
- ...
