Ấn phẩm "Trung Kỳ dân biến thỉ mạt ký" của cụ Tây Hồ Phan Chu Trinh, sách do 2 cụ Lê Ấm - Nguyễn Quy Thắng chú dịch và giới thiệu, được nhà xuất bản Phủ Quốc Vụ Khanh Đặc Trách Văn Hóa ấn hành năm 1973. Ấn bản đang lưu giữ tại quán sách Mùa Thu có tình trạng rất tốt. Cả bìa và gáy còn nguyên ven, ruột đẹp. Sách dày 200 trang, lõi sách chắc chắn. Có nguyên văn chữ Hán phía sau sách phục vụ cho việc nghiên cứu văn bản gốc.
Phan Chu Trinh sinh tháng 8 năm 1872 (nhâm thân) tại làng Tây-Lộc phủ Tam-Kỳ Quảng Nam, tự Tử Cán hiệu là Tây Hồ, biệt hiệu Hy Mã. Xuất thân gia đình có danh tiếng tại Tiên-Phước, thân phụ Phan Chu Trinh cụ Phan văn Bình làm quan chức Quản Cơ Sơn Phòng (chức quan võ trong coi biên giới các vùng núi) thân mẫu bà Lê thị Trung (Chung ?) con gái nhà vọng tộc ở làng Phú Lâm thông chữ hán. Phan Chu Trinh là con trai út, thi đỗ cử nhân năm 1900, Phó bảng 1901 đến năm 1902 được hậu bổ ở Huế làm quan. Cuộc đời của cụ Phan gắn liền với những công cuộc cải cách, đòi quyền tự do độc lập cho dân tộc. Ông nổi lên với các phong trào như Phong trào Duy Tân. Có thể nói ông là một nhà hoạt động yêu nước lơn của Việt nam.
Tác phẩm Trung Kì Dân Biến Thỉ Mạt Ký như một quyển kí sử ghi chép lại toàn bộ những việc oan sai của dan quân Trung Kỳ thời bấy giờ. Hay những cuộc biểu tình của đoàn người đông đến hàng ngàn, đầu hớt ngắn, quần áo rách rưới kéo kéo nhau đòi giảm sưu thế. Đây có thể xem là những tư liệu quý giá ghi chép lại cuộc sống của dân chúng. Nếu có ai đó đọc qua tác phẩm " Cuộc kháng thuế của Trung Kỳ 1908 " và" Huỳnh Thúc Kháng tự truyện" . Ông ghi lại đầy đủ những gì xảy ra như Phan Chu Trinh đã viết. Tuy nhiên, ở cụ Phan có điều khác biệt về cách trình bày quan điểm, tác phẩm là cái nhìn hoàn toàn chủ quan, tức là viết ra để biện hộ, minh oan cho các đồng chí và bản thân ông. Những gì tác giả viết trong tác phẩm này là những gì lịch sử đã diễn ra nên tác phẩm càng thêm bề thế, có một tầm vóc lịch sử và chính trị rõ rệt.
Với sứ mạng gìn giữ và phát huy những tác phẩm xưa cũ có nguy cơ bị mai một theo thời gian. Cùng với tâm huyết và sự nổ lực không ngừng nghỉ để mang những tác phẩm thật sự chất lượng về nội dung và lưu truyền những giá trị tốt đẹp của sách xưa đến với bạn đọc. Chúng tôi tin chắc rằng tác phẩm này là một sự trải nghiệm tuyệt vời, và là tác phẩm có giá trị trong tủ sách của bạn.
